ĐỔI MỚI SÁNG TẠO DOANH NGHIỆP LÀ GÌ? VÌ SAO DOANH NGHIỆP VIỆT NAM CẦN ĐMST TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY?

1. Bối cảnh và thách thức

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ dưới tác động của chuyển đổi số, toàn cầu hóa, áp lực từ tiêu chuẩn ESG và cạnh tranh công nghệ ngày càng khốc liệt, đổi mới sáng tạo (ĐMST) không còn là khái niệm xa vời hay đặc quyền của các tập đoàn lớn. Đối với các doanh nghiệp Việt Nam, ĐMST đang trở thành chìa khóa sống còn để thích nghi, tăng trưởng và vươn lên trong một môi trường đầy bất định.

Chúng ta đang bước vào kỷ nguyên của những thay đổi nhanh chóng và khó lường. Sự trỗi dậy của công nghệ mới, áp lực từ các cam kết về phát triển bền vững (ESG), sự khắt khe hơn trong chuỗi cung ứng toàn cầu và nhu cầu chuyển đổi số toàn diện đang đặt các doanh nghiệp Việt Nam trước nhiều thách thức. Những mô hình kinh doanh từng một thời là "công thức thành công" nay đang dần bộc lộ hạn chế nếu không kịp thích nghi với bối cảnh mới.

Vậy làm thế nào để doanh nghiệp duy trì đà tăng trưởng, thích ứng linh hoạt với môi trường biến động, thậm chí tạo ra bước đột phá mới từ chính những thách thức ấy? Câu trả lời chính là: Đổi mới sáng tạo.

2. Đổi mới sáng tạo là gì?

Nói đến đổi mới sáng tạo, nhiều người lập tức nghĩ đến những phát minh mang tính công nghệ cao, những ý tưởng “trên trời” hay các startup “kỳ lân”. Tuy nhiên, đó chỉ là một lát cắt rất nhỏ. đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp thực chất là quá trình tạo ra những giá trị mới từ các ý tưởng khả thi, có thể triển khai trong thực tế.

Đổi mới sáng tạo không nhất thiết phải là điều gì vĩ mô. Đó có thể là:

▶ Một sản phẩm cải tiến mang lại trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng.

▶ Một quy trình tinh gọn giúp tiết kiệm chi phí và thời gian.

▶ Một cách tiếp cận thị trường khác biệt, phù hợp hơn với xu thế tiêu dùng mới.

▶ Một cơ chế quản lý linh hoạt, giúp tổ chức phản ứng nhanh hơn trước thay đổi.

Điều quan trọng là những đổi mới đó phải mang lại giá trị gia tăng thực sự cho doanh nghiệp hoặc khách hàng, và có khả năng hiện thực hóa.

Cũng cần phân biệt rõ rằng:

▶ Đổi mới sáng tạo ≠ Chuyển đổi số: Chuyển đổi số có thể là một phần của ĐMST, nhưng ĐMST rộng hơn, bao gồm cả mô hình kinh doanh, quản trị, văn hóa tổ chức…

▶ Đổi mới sáng tạo ≠ Chỉ dành cho tập đoàn lớn hoặc startup: Mọi doanh nghiệp, từ nhỏ đến lớn, đều có thể và nên triển khai đổi mới phù hợp với nguồn lực và chiến lược riêng.

Do đó Đổi mới sáng tạo = Cải tiến + Hiện thực hóa + Tạo giá trị.

Đổi mới sáng tạo không chỉ là những ý tưởng táo bạo, mà là sự kết hợp hài hòa giữa cải tiến, hiện thực hóa và tạo giá trị. Trước hết, đó là cải tiến – nhìn nhận lại những gì đang có để tìm ra cách làm tốt hơn, hiệu quả hơn. Tuy nhiên, ý tưởng dù hay đến đâu cũng chỉ có ý nghĩa khi được hiện thực hóa, tức là biến thành hành động cụ thể, có thể áp dụng trong thực tế. Cuối cùng, đổi mới chỉ thực sự có giá trị khi nó tạo ra lợi ích rõ ràng – cho doanh nghiệp, khách hàng, hoặc cộng đồng.

3.   Những loại hình ĐMST doanh nghiệp có thể triển khai

Tùy theo đặc điểm ngành nghề và năng lực nội tại, doanh nghiệp có thể lựa chọn nhiều hình thức đổi mới sáng tạo khác nhau, cụ thể:

3.1. Đổi mới sáng tạo mô hình kinh doanh

▶ Thay đổi cách doanh nghiệp tạo ra, cung cấp và thu giá trị.

▶ Ví dụ: từ bán sản phẩm sang cung cấp dịch vụ thuê bao, từ kinh doanh trực tiếp sang nền tảng số.

3.2. Đổi mới sáng tạo sản phẩm/dịch vụ

▶ Phát triển sản phẩm mới, cải tiến sản phẩm hiện có nhằm nâng cao trải nghiệm người dùng.

3.3. Đổi mới sáng tạo quy trình

▶ Tinh gọn vận hành, giảm lãng phí, nâng cao hiệu suất.

3.4. Đổi mới sáng tạo tổ chức & quản trị

▶ Cải tổ cấu trúc, văn hóa, phong cách quản lý theo hướng linh hoạt và trao quyền.

3.5. Đổi mới sáng tạo về nguồn lực

▶ Tận dụng tri thức từ bên ngoài thông qua hợp tác với startup, viện nghiên cứu, trường đại học…

Đổi mới sáng tạo không cần bắt đầu bằng những “đột phá” lớn. Doanh nghiệp hoàn toàn có thể bắt đầu bằng những cải tiến nhỏ, liên tục, từng bước xây dựng nền tảng đổi mới vững chắc.

4. Vì sao doanh nghiệp cần nghiêm túc đầu tư cho ĐMST?

Thực tế đã chứng minh: doanh nghiệp có năng lực đổi mới sáng tạo cao thường đạt tăng trưởng doanh thu và năng suất vượt trội so với các đối thủ cùng ngành. Theo nhiều nghiên cứu, các doanh nghiệp tiên phong trong ĐMST thường dẫn đầu về thị phần, khả năng mở rộng và khả năng thích ứng khi có biến động.

Tại Việt Nam, trong bối cảnh ngày càng hội nhập sâu rộng, đổi mới sáng tạo không còn là lựa chọn, mà đã trở thành điều kiện bắt buộc để:

▶ Trụ vững trước áp lực cạnh tranh ngay tại thị trường nội địa.

▶ Tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, nơi các tiêu chuẩn kỹ thuật, môi trường và trách nhiệm xã hội ngày càng khắt khe.

▶ Đáp ứng yêu cầu chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và các tiêu chuẩn ESG – những điều kiện ngày càng phổ biến từ nhà đầu tư, khách hàng quốc tế đến các cơ quan quản lý.

5. Liên hệ giải đáp miễn phí

Công ty TNHH Tư vấn quản lý và Phát triển doanh nghiệp Á Châu:

Ms. Phương Phương

Hotline: 0987.953.530

Email: phuongmkt.ahead@gmail.com

Văn phòng AHEAD:

- Trụ sở Hà Nội: Số 18 Tam Trinh, P. Minh Khai, Q. Hai Bà Trưng, Tp. Hà Nội.

- Văn phòng Đà Nẵng: Số 498 Bùi Trang Chước, Q. Cẩm Lệ, Tp. Đà Nẵng.

- Văn phòng Hồ Chí Minh: Số 8/29 Hoàng Hoa Thám, Phường 7, Q. Bình Thạnh, Tp. Hồ Chí Minh.